क्षितिज जसे दिसते
March 27, 2021
महाभारताचं युद्ध संपलंय आणि हस्तिनापूरवर पांडवांचं राज्य आहे. धृतराष्ट्र आणि गांधारी पुत्रशोकात आहेत. इथे आपलं आता काहीच उरलं नाही या भावनेने ते वानप्रस्थान करण्याचा निर्णय घेतात. आपल्या सर्व कर्तव्यांतून मोकळी झालेली कुंती आणि काही पाश मागे न उरलेला विदुरही त्यांच्याबरोबर अरण्यात जायचं ठरवतात. खरं तर इथे महाभारताची गोष्ट संपलेली आहे. […]
September 28, 2020
लता मंगेशकर हा विषय लेखाचा नाही, गाथेचा आहे. मी नुकता चाली द्यायला लागलो होतो तेव्हा माझ्या दैनंदिनीमध्ये मी एक नोंद करून ठेवली होती – “एक नवोदित कलाकार नक्कल करतो, एक उत्तम कलाकार स्वतःची शैली निर्माण करतो पण एक अलौकिक कलाकार शैली सोडतो!” खरं तर ज्या वयात हे वाक्य लिहिलं, त्या […]
August 29, 2020
पेणचे मूर्तिकार देवधर आपल्या गणपतीच्या मूर्तींसाठी प्रसिध्द होते. त्यांचा कारखाना पाहतांना मी पहिल्यांदा साच्यातले गणपती पाहिले होते. मग ते पूर्ण रंगवून झाले की असं वाटायचं की मूर्तिकार मातीला चैतन्य प्राप्त करून देतोय! देवाने घडवलेला माणूस पुन्हा देव घडवतोय! त्यांच्या चिरंजीवांनी, आनंद देवधरांनी, मला त्यांच्या कारखान्यातली एक मूर्ती भेटही दिली आहे. […]
August 20, 2020
‘पितृऋण’ चित्रपटाचं संगीत करणं हा माझ्यासाठी एक आनंददायी आणि समाधान देणारा अनुभव होता. नितीश भारद्वाज यांचा दिग्दर्शक म्हणून हा पहिलाच चित्रपट. या चित्रपटातली प्रमुख भूमिका तनुजा यांची होती. तनुजा अनेक वर्षांनी मराठी चित्रपटही करत होत्या आणि एखाद्या चित्रपटात प्रमुख भूमिकाही साकार करत होत्या. त्याची एक छोटीशी गंमत आहे ती सांगतो […]
August 15, 2020
आकाशात तारे सगळ्यांनाच दिसतात. सगळ्यांमधल्या अनेकांना ताऱ्यांनी भरलेल्या आकाशाचा आनंद घेता येतो. त्या अनेकांमधल्या काहींना त्या ताऱ्यांचं वर्णन करता येतं. त्या काहींपैकी मोजक्यांनाच आकाशात या तारका कशा दिसतात यावर कविता लिहिता येते. पण तारकांना आपण कसे दिसतो हे सांगायला मात्र बालकवीच लागतात! भूतलावर माणसं निद्रेच्या कुशीत शिरली की आकाशातल्या सगळ्या […]
August 12, 2020
मीरेवर केलेल्या आख्यानात ओशो असं म्हणतात की कृष्णाच्या मुकुटात खोवलेल्या मोरपिसाला प्रतिकात्मक महत्त्व आहे. जसे मोरपिसात सगळे रंग आहेत, तसेच श्रीकृष्णातही सगळे रंग आहेत. तो योद्धाही आहे आणि योगीही. त्याला शांतीच्या शोधात हिमालयात जावं लागत नाही कारण त्याच्या आतच एक हिमालय आहे! कृष्णाचं सावळं असणंही अर्थपूर्ण आहे. नदीचं पाणी जिथे […]
August 5, 2020
ग्रेसची कविता वाचली आणि मला जाणवलं की अर्थाच्या पलीकडे एक फार मोठी दुनिया आहे. ही दुनिया भासांची आहे, आभासांची आहे, सूक्ष्म जाणिवांची आहे, तीव्र भावनांची आहे, अनाहत नादांची आहे, अमूर्त आकारांची आहे, अनुभवाच्या पलीकडच्या अनुभूतीची आहे, रहस्यांची आहे, साक्षात्कारांची आहे. ग्रेसची कविता वाचली आणि जाणवलं की ही कळण्याची गोष्ट नसून […]
August 1, 2020
अख़्तर-उल्-इमान, ज्यांना आपण ‘वक़्त’, ‘कानून’, ‘नया दौर’ सारख्या चित्रपटांचे पटकथाकार आणि संवादलेखक म्हणून ओळखतो, हे उर्दूतील प्रसिद्ध शायर होते. शायर असूनही त्यांनी ग़ज़ल हा काव्यप्रकार कधी हाताळला नाही. त्याबाबत त्यांना एकदा विचारलं असता त्यांनी असं उत्तर दिलं – “मी कधी ग़ज़ल लिहिली नाही कारण ग़ालिबने त्यातल्या सर्व शक्यता संपवल्या आहेत!” […]
July 28, 2020
‘छंद ओठांतले’ या मालिकेच्या मागच्या भागात मी शांता शेळके यांनी लिहिलेल्या ‘रिमझिम बरसत श्रावण आला’ या गाण्याबद्दल लिहिलं होतं. रिमझिम बरसत श्रावण आलासाजण नाही आला असं शांताबाईंनी लिहिलं होतं. शांताबाईंच्या कवितेतला न आलेला साजण हा अनेक वर्षांनंतर त्यांच्या विद्यार्थ्याच्या – म्हणजे अशोक बागवे यांच्या कवितेत आला! एका अर्थाने गुरूच्या प्रश्नाला […]
July 25, 2020
साल २००१. स्थळ वांद्र्याच्या एका रेस्टराँचा मॅझनाइन मजला. दोन टेबल. एका टेबलावर एक पंजाबी कुटुंब – दोन मुलं, आई, वडील आणि आजी-आजोबा. शेजारच्या टेबलावर विविध वयातले साधारण दहा-बारा लोक. या पंजाबी कुटुंबाला आपल्या शेजारच्या टेबलावर एक ऐतिहासिक बैठक सुरू आहे याची सुतराम कल्पना नाही. मला मात्र हा इतिहास उलगडतांना दिसत […]